به رغم کشته شدن سفیر مسکو در انکارا، دو ملت در برنامه هاس صلح خود برای سوریه در کنار هم می مانند.
یک سال قبل، به دنبال هدف قرار گرفتن هواپیمای نظامی روسیه در سوریه توسط ترکیه در نوامبر 2015، کشته شدن سفیر روسیه در انکارا توسط یک مامور اسبق پلیس، می توانست باعث قطع رابطه ترکیه-روسیه شود.
اما بعد از مراسم خاکسپاری "اندرو کارلو"، (سفیر کشته شده در ترکیه)، هیچ اقدام سیاسی و دیپلماتیکی از طرف روسیه مشاهده نشد. در عوض دو کشور به یکدیگر نزدیک تر شده و ترکیه بیشتر و بیشتر از غرب فاصله می گیرد.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، برای اولین بار اعلام کرد که قاتل یکی از طرفداران "فتح الله گولن" بوده است. وی به امریکا تبعید شده و گفته می شود که سردسته کودتای نظامی نافرجام ماه جولای بوده است. طرفداران وی اعلام کرده اند که ممکن است CIA در قتل کارلوو دخیل بوده باشد.
روسیه 18 مامور تحقیق به ترکیه فرستاده است، اما زمانی که وزیر امور خارجه ترکیه برای جلسه ای از پیش تعیین شده با همتای روسی خود وارد این کشور شد، مسکو تسلیت وی را پذیرفت.
دلیل خویشتن داری روسیه ساده است. بعد از سقوط حلب ، درست وسط یک بازی قدرت، و مرگ از پیش برنامه ریزی شده و غم انگیز دیپلمات روس، پوتین را از مسیر انتخاب شده اش باز نخواهد داشت.
امریکایی ها از منزوی شدن جهادیست ها به عنوان نیروهای موثر مخالف اسد در سوریه ناراحت هستند و این به مثابه شکست انها در عرصه نبرد سوریه است. پوتین به همراه ایران و ترکیه برنامه ریزی می کند تا نقشه راه صلح خود را در سوریه اماده کند. پوتین می خواهد از پیروزی نظامی خود با یک پیروزی دیپلماتیک بهره برداری کند. جلسه سه شنبه بین وزرای امور خارجه ایران، ترکیه و روسیه، با بیانیه اعجاب اور مسکو، قدم اول برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه از نظر روسیه است.
در این زمان، کشورهای حوزه خلیج فارس، اروپا و امریکا در این فرایند نادیده گرفته شده اند. حتی مسکو اعلام کرد که: " در حال حاضر ، هر سطحی از گفتگو با امریکا متوقف شده است. ما با یکدیگر ارتباط برقرار نمی کنیم، و اگر هم ارتباطی برقرار شود در سطح بسیار پایینی خواهد بود".
اما ممکن است برای پوتین دستیابی به موفقت دیپلماتیک پیچیده تر و سخت تر از پیروزی در میدان نبرد باشد. از همه این موارد گذشته، وی به کمک ترکیه-وفادارترین حامی مخالفان سوریه در طول 5 سال گذشته- متکی است. گذشته از همکاری های موجود، بهترین توافقی که پوتین می تواند به اردوغان پیشنها کند این است که کردها در جنوب مرز ترکیه با هیچ نوع توافقی با یکدیگر متحد نخواهند شد. تنفر از استقلال کردها ، حتی بیش تر از تنفر از گولان، هواداران اردوغان را با یکدیگر متحد می کند.
مترجم: محمد رجبعلی
اما خود ترکیه نیز از درون منشعب و چند دسته شده است. بسیاری از طرفداران اردوغان در کنار وی هستند که بعد از سالها بی اعتنایی و عدم قدر دانی وسپاس از پناه دادن به میلیون ها پناهنده سوری، خواهان قطع ارتباط با اتحادیه اروپا هستند. دیگران نیز می گویند که اروپا تنها راه تجدید و نوگرایی اقتصاد است.
داوود اغلو در مسکو اعلام کرد که اتش بس در سوریه نباید دولت اسلامی و جبه فتح شام (جبه النصره) را شامل شود ، اما باید شامل حزب الله لبنان که برای دولت سوریه می جنگد باشد. لاوروف اعلام کرد که حزب الله همچون روسیه به دعوت دولت سوریه در این کشور حضور دارد.
از زمانی که حمایت نظامی تهران و حملات هوایی روسیه به خفت و خواری حلب و سقوط ان منجر شد ، احساسات ضد ایرانی در گروه اردوغان به اوج خود رسیده است.
پوتین اعلام کرده است که اقدام اولیه وی ، تکمیل فرایند صلح موجود سازمان ملل است اما احتمالا خود پوتین هم از استراتژی خود مطمئن نیست. اما حرکت پوتین باعث ایجاد نگرانی و نارضایتی در سازمان ملل شده است، "استفا دی میستروا" فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه اعلام کرد که وی مذاکرات صلح را در 8 فوریه در ژنو برگزار خواهد کرد.
تا کنون، دولت سوریه با اعتراض به تشکیل هیئت های نمایندگی مخالفین، نقش کرد های سوریه و ایا نیاز است که دولت سوریه قبول کند که در اینده در طول فرایند انتقال قدرت بشار اسد از قدرت کنار برود یا خیر ، جلوی پیش رفت مذاکرات صلح سازمان ملل را گرفته است.
برنامه رقابتی صلح روسیه ممکن است در استانه، پایتخت قزاقزستان برگزار شود. این شهر فوق مدرن و عجیب غریب محاصره شده با بزرگترین استپ دنیا، محل تصادفی برگزاری مذاکرات نیست چون سعی در عادی سازی روابط بین ترکیه و روسیه ، نزدیک ترین متحدان خود داشته است.
این شهر میزبان گروه های مخالف سوری در می 2015 بوده است و تلاش های میانجی گرایانه دیگری نیز همچون مذاکرات ایران و 5+1 را ناظر بوده است.
در می 2015 گفت و گو های سوری توسط "راندا کاسیس"، سرپرست ائتلاف سوریهای سکولار و دموکرات اغاز شد.
بسیاری از گروه های شورشی "کاسیس" را به عنوان یک مخالف ضعیف که محبوبیت عمومی کمی دارد، می شناسند ، اما کاسیس به تازگی با پسر دونالد ترامپ در پاریس ملاقات کرد، که حاکی از روند رو به رشد سرنوشت سیاسی وی است. با این وجود، هر گونه تلاشی در جهت تشکیل دوباره این گفت و گو ها بدون اعضای کلیدی مخالفین، همانند انهایی که در کمیته مذاکرات ریاض شرکت کردند، این تلاش ها و گفتگو ها را بی اعتبار خواهد ساخت.
از یک جهت پوتین می تواند بیشتر نقش خود را بعنوان یک اخلالگر ( یک چیزی شبیه به مفهوم کارشکنی در یک روند ) در صحنه سوریه در نظر بگیرد تا بعنوان یک عامل میانجی و واسط میان گروه های درگیر و این راه حل آُسان تری برای پوتین بشمار می آید.
مترجم: محمد رجبعلی
منبع: https://www.theguardian.com/world/2016/dec/21/common-ground-on-syria-unites-russia-and-turkey-against-the-west
