منطقه غوطه شرقی در دمشق را علی رغم اینکه اخیرا به نسبت بسیاری از جبهات جنگ در سوریه فعالیت کمتری را شاهد بوده، می توان مهمترین جبهه در سوریه دانست. اصلی ترین دلیل این اهمیت مجاورت این منطقه با پایتخت سیاسی سوریه یعنی دمشق است.
عمده گروههای مسلح فعال در غوطه جیش الاسلام (تحت حمایت مالی سعودی و اخیرا تحت حمایت سیاسی ترکیه)، فیلق الرحمن (تحت حمایت قطر)ُ، جبهة النصره و اتحاد اسلامی لاجناد الشام است.
فیلق الرحمن و جبهة النصره اخیرا در رقابت با جیش الاسلام ائتلافی با نام جیش الفسطاط در غوطه شرقی تشکیل دادند. یکی دیگر از دلایل مسلحین حاضر در غوطه (که اکثرا دارای تفکرات سلفی-جهادی هستند) برای مقاومت سرسختانه این است که آنها غوطه را فسطاط مسلمین (خیمه یا محل تجمع مسلمین) می دانند.
در ۱۵ ماه اخیر ارتش سوریه موفق شد بیش از ۳۵٪ مساحت غوطه را از دست مسلحین آزاد کند و در حال حاضر درگیریهای پراکنده در محورهای حزرما، حوش الظواهری و الریحان بین طرفین ادامه دارد.
با توجه به اینکه هنوز مساحت زیادی از غوطه به علاوه سه محله حاشیه ای جوبر، قابون و حرستا در اختیار مسلحین هست، آنها هنوز امید اعمال فشار و نفوذ به دمشق را به خصوص در صورت شکسته شدن محاصره دارند.اما با به پایان رسیدن عملیات نظامی و تامین امنیت ریف جنوب غربی و شمالی دمشق اکنون به تدریج نیروهای آزاد شده در حال اضافه شدن به جبهات غوطه شرقی هستند و این مساله عرصه را بیش از پیش بر آنها تنگ خواهد کرد.
بر اساس تجربیات موفق مصالحه در غرب و شمال دمشق و همچنین توافق نهایی در حلب برای خروج مسلحین، به نظر می رسد ارتش سوریه قصد دارد مدل مشابهی را در غوطه شرقی پیاده کند.
از این رو قرار است به عنوان اولین مرحله اجرای مصالحه، در اطلاعیه های رسمی از مردم غیرنظامی باقیمانده در غوطه و همچنین مسلحین راغب به تسویه درخواست شود از طریق معبر اردوگاه وافدین در شرق دوما این منطقه را ترک کنند. قرار است در آینده معبرهای انسانی بیشتری نیز برای خروج مردم در نظر گرفته شود.
تصاویری از آماده سازی امکانات دولت برای افرادی که ممکن است از غوطه خارج شوند منتشر شده است.
