همهی این حمایت خارجی که نصیب شورشیان سوری شد رابطهی این گروهها با جامعهی خودی را کاهش داد. شورشیان موثر رابطهای ارگانیک با جامعهشان دارند و تأکیدی زیاد بر وضعیت خوب جامعه میکنند. این اغلب به خاطر این است که آنها برای تأمین منابع، پناهگاه، و دیگر شکلهای پشتیبانی به جامعه نیازمندند. اگر گروهی از خارج از کشور تعذیهی مالی میشود، میتواند مستقل از این نگرانیها اقدام کند و دورانی از وحشت بر جامعه تحمیل کند یا این واقعیت را نادیده بگیرد که اقداماتش به نابودی جامعه منجر میشود.
از دیدگاه من به عنوان کسی که در منطقه زندگی و کار میکند، تحلیلگران آمریکایی در تبلیغ و مشروعیتبخشی به شکاف شیعه-سنی، حتی فرقهگراتر از اکثر آدمهای خاورمیانه هستند. جنبشهای مبتنی بر فرقهها و این فرقهگرایی طرفدار سنی آمریکاییها، در دید عربهای مدرن و پیشرو چه شیعه و چه سنی، تنفرانگیز و خطرناک است. برای کسانی که نیرویی سنی میخواهند، داعش هست که شبه نظامی سنی در بهترین شکلش است. و اکثر قربانیان داعش، هممذهبان سنیاش بودهاند.
معمولاً گفته میشود که تنها یک نیروی عرب سنی میتواند داعش را شکست دهد. همینطور ادعا میشود که تا وقتی اسد رییسجمهور است نمیشود داعش را شکست داد زیرا اسد به شکل مغناطیسی برای جذب جهادیها عمل میکند، زیرا آمریکا متحدان سنی نیاز دارد، و زیرا سنیها احساس میکنند از 2003 همه چیز را باختهاند و تحت سرکوب هستند. اینها همه ایدههایی غلط هستند که بر فرضهایی غلط دربارهی هویت در منطقه بنا شدهاند و خطری بزرگ برای سوریه، عراق و کل خاورمیانه دارند.
این شیوهی فکر غلط آمریکایی دربارهی فرقهگرایی در خاورمیانه اخیراً توسط سفیر سابق آمریکا رابرت فورد تجلی پیدا کرد. او در اشاره به «نامهی اعتراضی» مقامات تندروی وزارت خارجه نوشته بود:
«این اعتراض نشان میدهد که تمرکز روی داعش موجب جذب اعراب سنی سوری کافی برای ایجاد راه حلی خودکفا و بلندمدت به چالش داعش در سوریه نخواهد شد. جامعهی عرب سنی سوریه دولت اسد را مسئلهای بزرگتر از داعش میبیند.»
در سوریه، نیرویی نظامی با اکثریت سنی وجود دارد. این نیرو تنها نهاد ملی است که همچنان در دولتی باقی مانده است که به آن اندازه که مخالفانش فکر میکنند تمایزی بین فرقهها قائل نمیشود. بله، از نیروهای مسلح سوریه حرف میزنم. حتی امروز، اکثریت کارمندان دولتی سوریه، مقامات دولتی و سربازان سنی هستند.اکثریت طبقهی سرمایهدار شهری قدرتمند سوریه، سنی هستند. به عنوان کسی که در تمام دوران جنگ داخلی با افرادی در هر سوی آن تعامل کرده است، فهمیدهام که حتی بعضی از مقامات امنیتی ارشد اسد هم سنی هستند، مثل علی مملوک، رییس امنیت ملی که بر دیگر سازمانهای امنیتی نظارت میکند. سرهنگ خالد محمد، سنیای از درعا از سوی اداره ترسناک چهلم امنیت داخلی، مسئول تأمین امنیت دمشق است. دیب زیتون، رییس امنیت دولتی، و محمد رحمان، رییس امنیت سیاسی، هر دو سنی هستند، و همین طور رییس اطلاعات خارجی، وزیر دفاع، مقامات ارشد اطلاعات نیروی هوایی، وزیر کشور، رییس حزب حاکم بعث، اکثریت رهبران حزب بعث، و رییس مجلس. فرماندهی نیروهای دفاع وطنی در درعا مردی سنی با اصالت فلسطینی است. فرماندهی نیروهای دفاع وطنی در قنیطره، رقه و حلب نیز سنی هستند. یکی از رزمندگان مشهور ضدداعش رژیم که از همهی شاخههای امنیتی رژیم کمک میگیرد، مهنا الفیاض است. او رهبر قبیلهی بزرگ بصیره است که بین دیرالزور و حسکه واقع است و همچنین عضو مجلس هم هست. حتی بعضی از خلبانهایی که بمب بشکهای روی مناطق در اختیار شورشیان میاندازند سنی هستند. تعداد زیادی از رؤسای شاخههای اطلاعات نظامی نیز سنی هستند.
سنیهای دولت سوریه شامل نفرات زیادی میشوند که از مناطق تحت کنترل داعش مثل دیرالزور رقه، یا از مناطق تحت کنترل شورشیان، مثل شرق حماه، درعا، و روستاهای حلب میآیند. این کلید فهم بقای رژیم است. رییس امنیت در استان حسکه در شمال شرق که هممرز مناطق داعش است، خود سنیای از شهر