قسمت اول؛ القاعده و ظهور آن.
خلاصه:
آنچه می توان آن را پایه گذاری القاعده نامید در سال 1984 و با تاسیس مکتب خدمات مجاهدین اتفاق افتاد. در این سال و سال بعد از آن است که می توان ریشه های قدرت گیری برق آسای القاعده را مشاهده کرد. دلائل به صورت خلاصه به شرح زیر هستند:
1- آمریکا که در سال 1979 ایران را به واسطه انقلاب اسلامی از دست داده بود، همه تلاش خود را بر عدم تسلط شوروی بر یکی از کشور های مهم خاورمیانه انجام می داد. در سال 1985 طرح کمک آمریکا به گروه های مبارز (که عملا مجاهدین بودند) تصویب شد و با کمک پاکستان، حتی از اعزام مستشاران نظامی برای آموزش آنها دریغ نمی شد. برنامه آموزش مجاهدین عرب، به هنگام زمامداری کارتر آغاز شد و در دوران ریگان بالا گرفت. ریگان در فوریه 1986 خطاب به جنگجویان افغانی و غیر افغانی که آنان را جنگجویان راه آزادی می خواند گفت: ای جنگجویان راه آزادی،شما تنها نیستید، آمریکا با کمکهای مادّی و معنوی در کنار شماست، حقّ شما نه تنها جنگیدن و کشته شدن در راه آزادی است، بلکه جنگیدن و گرفتن آزادی نیز حقّ شماست.
2- شوروی که تا سال 1984 حدودا 5 سال درگیر جنگ مستقیم با افغانستان طی دوران سخت رکود در کشور خود بود، آینده ای روشن در ادامه این جنگ نمی دید و ترجیح می داد به سرعت عقب نشینی کند.
3- ورود شخص بن لادن ثروت عظیمی را به عنوان مهمترین عامل ادامه جهاد، وارد کارزار جهاد کرد. تفکراتی که باعث حمایت همه جانبه از مجاهدان حتی در صورت شهادت (با تامین خانواده مجاهد شهید) می شد، بسیار جذاب و ایدئولوژیک بود. برآوردها از دسترسی ماهانه بن لادن به بیش از 25 میلیون دلار خبر می دهند.
4- تفکرات بسیار مطلوب مبارزه با غرب و شرق به عنوان عامل اصلی مشکلات جهان اسلام تقریبا توسط تمامی جوامع منطقه ای به خصوص کشورهایی که سالها تحت ظلم غرب و شرق طی سالهای جنگ جهانی و سپس رژیم های دست نشانده بودند، پذیرفته شده بود.
5- کشورهایی مثل اردن، مصر، سوریه و ... که علاقه داشتند انرژی سلفی-جهادی ها در منطقه ثالث تخلیه شود، نیروهای جهادی-سلفی را در کشور خود تحریک یا محبوس نمی کردند.
6- عربستان از دههء 1970 پس از افزایش بهای نفت، برای تأمین منافع خود و همچنین در راستای سیاست های آمریکا برای رویارویی با ایدئولوژی های ناسیونالیستی و سوسیالیستی، بویژه پان عربیسم ، پشتیبان سرسخت اسلامگرایی بود. عربستان برای رویارویی با دو خطر بزرگ سرمایه گذاری هنگفتی در پشتیبانی از نیروهای تندرو اسلامی در افغانستان کرد. خطر درونی، تندروهای وهابی به رهبری جهیمان العتیبه بودند که مسجد بزرگ مکه را در سال 1979 گرفتند و خواستار سرنگونی سعودی ها و برپایی دولت اسلامی واقعی شدند. خطر بیرونی نیز انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 بود که خطر مهمّی برای حکومتهای اقتدارگرا در حوزهء خلیج فارس به شمار می رفت.
.
لینک اینفوگرافی:
http://www.mediafire.com/convkey/22ff/u1x3o42p5no5j4nzg.jpg
لینک کامل مقاله (PDF) : از اینجا