شاید از حیث شرایط رخ دادن حمله شیمیایی بتوان حمله شیمیایی اخیر در خان شیخون را با حمله شیمیایی 2013 غوطه شرقی مقایسه کرد.

هر چند ابعاد دو اتفاق چه از نظر تعداد قربانبان (بیش از 1300 قربانی در حمله غوطه و حداکثر 72 قربانی در خان شیخون) قابل مقایسه نیستند اما شرایط زمانی و موقعیت رخ دادن این حملات و نیز نوع واکنش ها سیگنال های مشابهی را ارسال می کند.

پس از حمله غوطه تا چندین هفته رسانه های قدرتمند تصویری جریان غالب با در قبضه کردن و بستن تمام تحلیل ها و تفسیرهای متفاوت، بدون ارائه و بررسی مدارک و مستندات، یکجانبه و با جزمیتی خاص دولت سوریه را مسئول حمله معرفی کردند.

جو رسانه ای سنگینی که بر متشنج کردن فضای سیاسی حول بحران سوریه کاملا موثر بود.

دولتهای انگلیس و فرانسه خواهان اقدام قاطع غرب حتی در قالب دخالت نظامی مستقل در سوریه بودند اما در دولت آمریکا تردیدها و دودستگی وجود داشت.

مصاحبه های اخیر اوباما و کری در ماههای آخر ریاست جمهوری اوباما نشان داد اختلاف عمیقی بین این دو نفر در مورد راهکار ایالات متحده در قبال حمله غوطه 2013 و به طور کلی سوریه وجود داشته است.

کری اذعان کرد او سال 2013 موافق و مشوق دخالت نظامی مستقیم آمریکا در سوریه بوده اما اوباما به دلیل نگرانی ها از عواقب این دخالت به شدت با این رویکرد مخالفت کرده است.در نهایت با حاکم شدن نظر اوباما، دخالت روسها و نظارت سازمان ملل دولت سوریه تمام تسلیحات و ذخایر شیمیایی خود را از خاک این کشور خارج کرد.

گذشت زمان و روشن شدن ابعاد مختلف ماجرا، حصور گروههای تحقیق و روایت های جدید به تدریج روایت حاکم رسانه های جریان غالب در محکومیت بی چون و چرای دولت سوریه، ترک خورده و به چالش کشیده شد.

یکی از گزارشهایی که به صورت علمی و بیطرفانه حادثه غوطه را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده بود و بازتاب گسترده ای در محافل تخصصی مرتبط با بحران سوریه پیدا کرد، گزارشی بود که توسط ریچارد لوید بازرس سابق تسلیحات سازمان ملل و تئودور پستول استاد دانشگاه MIT آمریکا روی باقیمانده های راکتهای منفجر شده و محاسبه مسیرهای حرکت پرتابه انجام و با عنوان “Possible Implications of Faulty US Technical Intelligence,” منتشر شد.

نتیجه نهایی تحقیق، اظهارات جان کری در 30 اگوست 2013 را به طور کامل رد کرد.

جان کری در آن مصاحبه اظهار کرده بود: "“We know where the rockets were launched from and at what time. We know where they landed and when. We know rockets came only from regime-controlled areas…” ما می دانیم راکتها در چه زمانی و از کجا شلیک شدند و کجا فرود آمدند. ما می دانیم راکتها فقط ار مناطق تحت کنترل رژیم پرتاب شده اند.

نتیجه تحقیق نشان داد راکتها با محموله ی متصل به هیچ عنوان نمی توانند از شعاع 2 کیلومتری فراتر روند (نکته ای که حتی کارشناسان قائل به حمله شیمیایی توسط ارتش نیز به آن اذعان کرده اند)و برروی نقشه منتشر شده توسط کاخ سفید در 30 اگوست 2013 پرتاب راکتها از عمق غوطه شرقی یا نهایتا از منتهی الیه غربی غوطه شرقی جایی که در آن زمان تحت کنترل شورشیان بوده، انجام شده است.

لینک دانلود گزارش کامل: اینجا

ویدیوی ضمیمه شده توضیحات کارلا دل پونته دادستان سابق سازمان ملل در حقوق جنایی که اکنون مسئولیت کمیسیون مستقل بین المللی تحقیق در امور سوریه (زیر مجموعه کمیسیون عالی حقوق بشر سازمان ملل) را به عهده دارد، در مورد حمله شیمیایی غوطه می بینید. دل پونته می گوید شواهد محکمی دلالت بر استفاده مخالفان از گاز سارین در حمله غوطه دارند. در مارس 2014 این کمیسیون گزارشی منتشر کرد که در آن عنوان شده، حمله شیمیایی غوطه با عامل شیمیایی انجام شده که از نظر نوع و نشان منحصر به فرد روی کپسولها با نمونه های مربوط به حمله شیمیایی مسلحین در خان العسل حلب مطابقت دارد.

در مورد حمله شیمیایی خان شیخون در کمتر از 24 ساعت شواهد متناقض متعددی با ادعای مخالفین سوری مطرح شده و انتظار می رود با گذشت زمان و مو شکافی اطلاعات موجود و حضور احتمالی گروههای تحقیق بین المللی در محل حادثه، زوایای بیشتری از اتفاق و شواهد محکمتری نیز یافت شوند.